February 26-March 1
English in Mind
A double ice-cream, page 51
Read the conversation and answer the questions.
I think its Pete
Everyday English.
Discussion box on page 52
Շատ կարևոր է, քանի որ բոլոր փոխադրամիջոցները կազված են տարբեր տեսակներ մետաղներից, որոնք մետաղաձուլության արդյունքն են: Եթե չլինեն փոխադրամիջոցներ՝ նավեր, տրանսպորտներ, մեքենաներ մարդկանց կյանքը ավելի դժվար կդառնա
Մեքենաշինության և մետաղաձուլության միջև փոխադարձ կապն այն է, որ տարբեր փախդրամիջոցներ սարքում են, պատրաստում են մետաղների շնորհիվ, իսկ այ մետաղները արդեն մետաղաձուլության արդյունքն են:
29.02-1.03
Թեման.Շփման ուժ:Շփման ուժի դերը բնության մեջ և կենցաղում:Մի ուղղով ուղղված ուժերի գումարումը: Լաբորատոր աշխատանք «Շփման ուժի չափումը ուժաչափով,տարբեր մակերևույթների վրա»
Քննարկվող հարցեր.
1.Բերել շփման առկայությունը հաստատող օրինակներ:
Երբ մենք ծանր աթոռը շարժում ենք, երբ մենք գիրքը շարժում ենք սեղանի վրայից և այլն:
2.Ինչով է պայմանավորված շփումը
Երկու առարկայից, իրենց նյութի տեսակից և հարթության աստիճանից:
3.Թվարկել շփման տեսակները և բերել օրինակներ:
Սահքի շփման ուժ, դադարի շփման ուժ և գլորման շփման ուժ:
Սահքի շփման ուժի օրինակներ — պահարան շարժել, սառույցի վրա սահել:
Գլորման շփման ուժի օրինակներ — գնդակ գլորել, խմոր գլորել:
Դադարի շփման ուժի օրինակներ — առաջանում է բոլոր առարկաների շփման մակերևույթին և խանգարում է մարմնիններից է որևէ մեկի շարժմանը:
4.Օրինակներով ցույց տալ,որ միևնույն պայմաններում գլորման շփման ուժը փոքր է սահքի շփման ուժից:
Երբ սահնակը սահելով իջնում է, նրան հեշտ է կանգնացնելը: Օրինակ՝կդիպչի մի մեծ քարի և կկանգնի, իսկ գլորվող սահնակը գլորվելով կանցնի քարի վրայով և նրան դժվար կլինի կանգնացնել: Սա նշանակում է, որ գլորման շփման ուժը ավելի փոքր է:
5.Բերել շփման դրսևորման օգտակար օրինակներ
Շփումը օգտակար է նրանով, որ շփման շնորհիվ ավտոմեքենաները քշվում են և արգելակում, մարդիկ և կենդանիները քայլում են և վազում, մենք ձեռքով առարկաներ ենք բռնում։
6.Բերել շփման դրսևորման վնասակար օրինակներ
Շփման ուժի հետևանքով, ավելի դժվար է ծանր իրերը հրել և տեղափոխել։
Շփման ուժի հետևանքով, մեքենաների մեջ շարժվող մասերը տաքանում են, հալվում կամ ջարդվում։
7.Ինչպես կարելի է մեծացնել շփումը
Շփման ուժ մեծացնելու համար կարելի է մակերևույթը դարձնել խորդուբորդ:
8.Ինչպես կարելի է փոքրացնել շփումը
Շփման ուժը փոքրացնելու համար կարելի է մակերևույթը ինչքան հնարավոր է հարդեցնել:
9.Բերեք օրինակներ,երբ մարմնի վրա միաժամանակ ազդում է մի քանի ուժ;
Օրինակ՝ երբ մարդը քայլում է, նրա վրա ազդում է ծանրության ուժը, ծգողության ուժը և շփման ուժը:
10.Որ ուժն է կոչվում համազոր:
Այն ուժը, որ մարմնի վրա ունենում է նույն ազդեցություն, ինչ մի քանի ուժերը միասին ազդելիս, կոչվում է այդ ուժերի համազոր:
11.Ինչպես է ուղղված մի ուղով միևնույն կողմն ուղղված երկու ուժերի համազորը,և ինչպես է որոշվում նրա մոդուլը:
Մի ուղղով միևնույն կողմն ուղղված երկու ուժերի համազորը ունեն նույն ուղղությունը և նրա մոդուլը հավասար է այդ ուժերի մոդուլների գումարին։ F=F1+F2
12.Ինչպես է ուղղված մի ուղով հակառակ կողմեր ուղղված երկու ուժերի համազորը,և ինչպես է որոշվում նրա մոդուլը:
Եթե մարմնի վրա ազդող ուժերն ուղղված են մի ուղղով և ունեն հակառակ ուղություններ, ապա դրանց համազորն ունի մոդուլով ավելի մեծ ուժի ուղղությունը, իսկ նրա մոդուլը հավասար է այդ ուժերի մոդուլների տարբերությանը։ F=F1-F2
13.ինչպես է շարժվում մարմինը նրա մի կետում կիրառված,մոուլով հավասար և հակառակ ուղղված երկու ուժերի ազդեցությամբ:
Այդպիսի ուժերի ազդեցությամբ մարմնի արագությունը չի փոխվում, այն միշտ պահպանում է իր դադարի վիճակը։
Սովորել Է..Ղազարյանի դասագրքից էջ75-ից մինչև էջ81
Լրացուցիչ առաջադրանք.Գ.Մխիթարյանի <<Գիտելիքների ստուգման առաջադրանքներ մաս I >>-ից էջ39-ից մինչև էջ 51
Պատրաստել ուսումնական նյութ Է․Ղազարյանի դասագրքի էջ77և էջ79 <<Հետաքրքիր է իմանալ>․բաժնում գտնվող նյութի վերաբերյալ՝՝Լեոնարդո դա Վինչին,որպես ճարտարագետ-գիտնական։
https://annavoskanyan2019.wordpress.com/2024/03/02/լեոնարդո-դա-վինչին-որպես-գիտնական-և-ճա/
Քորդավորներից նշտարիկի նեքին օրգանների կառուցվածքը:
Նշտարիկի քորդայի վերևում գտնվում է հաստ պատերով նյարդային խողովակը, որը մարմնի գլխային ծայրում մի քիչ ավելի լայն է՝ առաջացնելով ուղեղաբուշտ: Նշտարիկը ուղեղ չունի: Նյարդային խողովակից դուրս են գալիս նյարդերը և ուղղվում դեպի մարմնի տարբեր մասեր: Նշտարիկի զգայարանները թույլ են զարգացած: Ունի լուսազգաց բջիջներ, որոնցով տարբերակում է լույսը խավարից: Գլխային ծայրում գտնվում է հոտառական փոսիկը, իսկ մարմնի ամբողջ մակերեսին ցրված են շոշափելիքի ընկալիչները:
Տափակ որդերի կառուցվածքը և բազմացումը:
Տափակ որդերի մարմինը տափակացած է մեջքափորային ուղղությամբ: Ունեն երկկողմ համաչափություն և իրենց տեսքով հիշեցնում են թիթեղ կամ ժապավեն: Մարմինն արտաքինից պատված է մաշկամկանային պարկով: Վերջինս կազմված է արտաքին թաղանթից ու դրա տակ գտնվող տարբեր մկանների շերտերից: Ի տարբերություն աղեխորշավորների տափակ որդերն ունեն օրգանհամակարգեր :
Ասկարիդի բազմացումը մարդու օրգանիզմում և ինչ վնասներ է հասցնում մարդուն:
Ասկարիդները վնասում են մարդուն թունավորելով նրա օրգանիզմը։Ասկարիդով վարակվելուց պաշտպանվելու համար պետք է հետևել անձնական հիգիենայի կանոններին՝ ուտելուց առաջ ուշադիր լվանալ ձեռքերը, չօգտագործել վատ լվացված բանջարեղեն և մրգեր, և այլն։
Օղակաձև որդերի՝ անձրևորդի բազմացումը և ներքին օրգանների կառուցվածքը:
Օղակավոր որդերի մարմինը կազմված է օղակաձև հատվածներից: Օղակավոր որդերը մյուս որդերի պես նույնպես եռաշերտ, էնտոդերմ, մեզոդերմ, երկկողմ համաչափ օրգանիզմներ են: Օղակավոր որդերը, սակայն, ի տարբերություն մնացած որդերի, ունեն մարմնի երկրորդային խոռոչ: Օղակավոր որդերի շատ ներկայացուցիչների յուրաքանչյուր օղակային սեգմենտի երկու կողմերից դուրս են գալիս մկանային ելուստներ, որոնք կոչվում են պարապոդիումներ: Անձրևորդերը բազմանում են մարմինը երկու և ավելի մասերի բաժանելով: Եվ իրենց մարմինը պատված է լորձով: Մաշկի էպիթելային ծածկույթի տակ գտնվում են օղակաձև և երկայնակի մկանները:
Օղակաձև մկանների կծկման շնորհիվ մարմինը ձգվում է երկարությամբ:Երկայնակի մկանների կծկմամբ մարմինը կարճանում է:
Անձրևորդերի և կալիֆոռնիական որդերի դերը գյուղատնտեսության մեջ:
Անձրևորդերը փտած բույսերով սնվելով իրենց օրգանիզմից արտազատում է նյութեր և հողը հարստացնում է հումուսով:
Ներկայացնել փետրվար ամսվա աշխատանքները
1.Ընդգծե՛քորոշյալ 3 դերանուն.
ա) այլոց, բոլոր, այնինչի, ամենայն, ոչ ոք, յուրաքանչյուրոք
բ) ամբողջ, մեկին, մի քանիսով, համայն, ամենմի, ոչ մի
գ) յուրաքանչյուր, ոչնչից,ոմանց,ողջ, իրեն, ամենքը
2. Ընդգծե՛քանորոշ 3 դերանուն.
ա) մի, որը, ուրիշ, ամենից, այնինչ, ինչով
բ) իրար, միքանի, բոլորով, այլ, որոշ, դրանից
գ) մեկնումեկը, սրանց, իրենք, ոմանք, ոչ մեկին, ինչ–որ
3. Ընդգծե՛քժխտական 3 դերանուն.
ա) մի քանիսի, ոչմի, ինչով, ոչոք, ոչինչ, մեկից
բ)ոչնչով,ոմանց, ինչ–ինչ, ոչոքի, մեկում, ոչմեկից
4.Արտագրի՛ր` կետերիտեղըդնելովհամապատասխանհոլովովժխտականդերանունը։
Ժխորի մեջ ուշք չէր դարձնում նրա վրա, ոչմեկի մտքով չէր անցնում, որ Պետու սիրտը թրթռում էր, հենց որ բժիշկը մոտենում էր մի կովի և ավելի երկար սկսում զննել:
Նրանք կգան, կավերեն, և չի մնա էլ ոչինչ:
Դեղին տերևն ընկավ քարին, ոչմի շշուկ չլսվեց,
Աշուն իջավ ողջ աշխարհին, ոչմի շշուկ չլսվեց: Ժրության վրա ոչ մեկը այնքան ապուշ չի կտրում, որքան ծույլ մարդը:
Շատ տեսնել և ոչինչ չունենալ նշանակում է ունենալ հարուստ աչքեր և աղքատ ձեռքեր :
Նա ահ չուներ, բացի հորից:
Ամեն ինչ մոռացել է, ոչինչով չի հետաքրքրվում, նույնիսկ թատրոնով:
5. Կազմի՛ր նախադասություններ` գործածելով ոչ ոք և ոչինչ դերանունները բոլոր հոլովներով։
ոչ ոք չեր խոսում: Իրեն ոչինչ չհետաքրքրեց:
Զարմանալի էր, որ ոչ ոքի մոտ հարցեր չէր արաջացել: Այս պահին նա ոչինչի կարիք չուներ:
Նա ոչ ոքից չնեղացավ: Նա ոչինչից չի վախենում:
Ոչ ոքով հնարավոր չեր կազմակերպել միջոցառումը: Նա ոչինչովչտուժվեց:
6. Կազմի՛ր նախադասություններ ամենինչ, ամեն մեկը, ամեն մի, ամեն ոք որոշյալ դերանուններով և դրանք փոխարինի՛ր համապատասխան ժխտական դերանուններով:
Ամեն ինչ փայլում էր սրահում:-Ոչինչ չեր փայլում սրահում:
Ամեն մեկը եկել էր դպրոց իր ծնողի հետ:-Ոչ ոք չեր եկել դպրոց իր ծնողի հետ:
Ամեն մի բույս ունի իր գույնը:-Ոչ մի բույս չունի իր գույնը:
Այստեղ ամեն ոք պետք է ավելի բարի լինի:-Այստեղ ոչ մեկըչպետք է ավելի բարի լինի:
1. Образец: Ветер споет нам про дикие горы (Ветер, спой нам про дикие горы).
2. Мой друг настойчиво добивается цели.
Друг, настойчиво добивайся цели.
3. Бабушка рассказывает сказку на ночь.
Бабушка, расскажы сказку на ночь.
4. Ребята пошли на речку.
Ребята, идите на речку.
5. Мама купила мне книгу.
Мама, купи мне книгу.
6. Петя сначала выучил уроки, а потом пошел гулять.
Петя, сначала выучи уроки, а потом иди гулять.
Упражнение 2. Найдите и выделите в тексте обращения. Вставьте пропущенные буквы.
1) Мой друг, отчизни посвятим души прекрасные порывы!
2) От меня отцу, брат милый , поклониться не забудь.
3) Покажи мне шлем, Иван.
4) Поэта дом опальный, о Пущин мой ты первый посетил.
5) Играйте, пойте о друзья!
6) Где был ты, сын?
7) Последиая туча рассеянной бури, одна ты несёшся по ясной лазури.
8) Звезда печальная, вечерная, звезда твой луч осеребрил увядшие равнины и дремлющий залив, и чёрных скал вершины.
9) Простите мирные, долины и вы знако¬мых гор вершины и вы знакомые леса. (А. С. Пушкин.)
Упражнение 3. Составьте двенадцать предложений так, чтобы в одних данные слова были подлежащими, а в других — обращениями.
Образец: Товарищ, помоги мне! (обращение). Товарищ идет на работу (подлежащее).
Товарищ, Сергей Петрович, страна родная, читатель, друзья, девушка.
Дополнительное задание:
Прочитайте, укажите обращения и объясните расстановку знаков препинания.
1) Пётр Андреич, Максимыч отведёт вас на вашу квартиру. 2) Сын мой Пётр! Письмо твоё мы получили 15 сего месяца.3) Высоко над семьёю гор, Кавказ, твой царственный шатёр сияет. 4) Здравствуй, племя младое, незнакомое! 5) Ты не узнал меня, Прохоров? 6) Как недогадлива ты, няня! 7) Поез¬жайте ты, Трубецкой, и ты, Басманов. 8) Опять я ваш, о юные друзья! 9) О поле, поле! Кто тебя усеял мёртвыми костями? 10) Девицы, красавицы, душеньки, подруженьки, разыграйтесь, девицы, разгуляйтесь, милые! (Из произведений А. С. П у ш к и н а.)
Խնդիրներ դասարանում
268.
Քանի որ հավասարասրուն եռանկյան հիմքին առընթեր անկյունները հավասար էն։
Ուրեմն` 50+50=100, 180-100=80
<B=80o, <C=50o, <A=50, <DAC=50:2=25o
180-(25+50)=105
<ADC=105o
269.
58:2=29o
96:2=48o
180-(29+48)=180-77=103o
<AMB=103o
270.
<ABM=<BAM=<MAC=<ACM=x
x+x+2x=180, 4x=180, 2x=90,
<BAC=900:
Խնդիրներ տան
271
???
272
2x+y=180˚
180˚-2x=y
180˚-2x=180˚-2z
z=x, z և x խաչադիր անկյուններ են, հետևաբար a||b
273
<C=<A
<C=180-115=65˚
<A=180-115=65˚
<B=180-(65•2)=50˚
1.Ի՞նչն են անվանում մարմնի կշիռ:
Այն ուժը, որով մարմինը Երկրի ձգողության հետևանքով ազդում է անշարժ հորիզոնական հենարանի կամ ուղղաձիգ կախոցի վրա, կոչվում է մարմնի կշիռ:
2.Ի՞նչ բնույթի ուժ է մարմնի կշիռը:
Իր բնույթով մարմնի կշիռը առաձգականության ուժ է։
3.Ինչպե՞ս է ուղղված մարմնի կշիռը,և որտեղ է այն կիրառված
Այն ուղղված է ուղղաձիգ՝ դեպի ներքև։ Այդ ուժը հենարանի առաձգականության ուժն է, որն առաջանում է մարմնի ազդեցությամբ հենարանի դեֆորմացիայի հետևանքով։
4.Ի՞նչ բանաձևով է որոշվում մարմնի կշիռը:
P=mg
5.Պարզաբանել մարմնի կշռի և ծանրության ուժի տարբերությունները:
6.Քննարկել մարմնի զանգվածի և կշռի տարբերությունները:
Այս շփոթությունը պատահական չէ և ունի իր պատճառը: Բանն այն է, որ և զանգվածը, և կշիռը հաճախ որոշում են կշեռքով: Կշեռքն իրականում չափում է մարմնի կշիռը, սակայն եթե հավասար են մարմինների կշիռները, հավասար են նաև դրանց զանգվածները: Դա է պատճառը, որ մարդիկ հաճախ տարբերություն չեն տեսնում մարմնի զանգվածի և կշռի միջև: Ճիշտ չէ, երբ ասում են, որ, օրինակ, մարմնի կշիռը 10 կգ է: Դա նրա զանգվածն է, իսկ կշիռը’ P = 10 կգ 9,8 98 Ն:
ԿատարելԳ.Մխիթարյանի <<Գիտելիքների ստուգման առաջադրանքներ մաս I>>-ից.էջ39-ից մինչև 44-ը եղած տարբերակները
Վ․Ի․Լուկաշիկի խնդրագրքից էջ 35 ,խնդիրներ 275-ից-285-ը։
275.Ուժաչափը չափում է ձգող ուժերը։ Ուժաչափի ցուցմունքը 10Ն է։
276.
Նապաստակ
m=6 կգ Fծ=mg=6 կգ•9.8Ն/կգ=58.8Ն
g=9.8Ն/կգ,
_____________
Fծ=? Պատ․՝58.8Ն
Պատ․՝ 58.8Ն։
Գայլ
m=40 կգ Fծ=mg=40 կգx9.8Ն/կգ=392Ն
g=9.8Ն/կգ
____________
Fծ=? Պատ․՝ 392Ն։
Արջ
m=400 կգ Fծ=mg=400 կգx9.8Ն/կգ=3920Ն
g=9.8Ն/կգ,
_____________
Fծ=? Պատ․՝ 3920Ն։
Ռնգեղջյուր
m=2տ 2տ=2000 կգ, Fծ=mg=2000 կգx9.8Ն/կգ=19600Ն
g=9.8Ն/կգ,
_______________
Fծ=? Պատ․՝ 19600Ն
Փիղ
m=4տ 4տ=4000 կգ, Fծ=mg=4000 կգx9.8Ն/կգ=39200Ն
g=9.8Ն/կգ
___________________
Fծ=? Պատ․՝ 39200Ն։
277. ?????
278.?????/
279.
20 կգ • 9.8Ն/կգ=196Ն
Ավտոմեքենայի ընդհանուր կշիռը փոքրացավ 196Ն-ով։
Պատ․՝ 196Ն-ով։
280.
5 լ=5 կգ F=mg=5 կգ•9.8Ն/կգ=49Նm=5կգ
g=•9.8Ն/կգ
____________
F=?
5 կգ•9.8Ն/կգ=49Ն Բիդոնը բարձրացնելու համար պետք է կիրառել 49Ն ուժ։ Պատ․՝ 49Ն։
281.
V=150•500•150=112,5սմ3
m=112,5•0,8=90կգ
p=90կգ•9,8Ն\կգ=88,2Ն
282.
V=10•8•5=400սմ3
m=400•8,5=3400գ=3,4կգ
F=3,4կգ•9,8Ն\կգ=33.32Ն
283.
F=49կգ m=F÷g=49Ն\կգ:9.8Ն\կգ=5
g=9.8Ն\կգ
______________
m=? Պատ․՝ 5կգ։
284
F=392Ն. m=F:g=392Ն:9,8Ն/կգ=40կգ
g=9,8Ն/կգ
__________
m=?
285
F=980Ն. m=F:g=980Ն:9,8Ն/կգ=100կգ
g=9,8Ն/կգ
__________
m=?
Ուժեր թեման անցնելիս որոշեցի իմանալ, թե ինչքան ծանրության ուժ է ազդում ինձ վրա։
Իմ զանգվածը 50 կգ է, այսինքն՝
m = 50 կգ | F = mg = 50 կգ x 9,8 կգ/Ն =
g = 9.8 կգ/Ն | = 490 Ն
___________ |
Fծ – ?
Այսինքն ինձ վրա ազդում է 490 Ն
Դասարանական
1•Հաշվել առավել հայտնի թթուների ՝հարաբերականմոլեկուլայինզանգվածները(Mr): —աղաթթուն՝ HCl-, ազոտականթթուն՝ HNO3-, ծծմբականթթուն՝ H2SO4-, ֆոսֆորականթթուն՝ H3PO4
աղաթթուն՝ Mr(HCl)=Ar(H)+Ar(CI)+=1+35=36
ազոտականթթուն՝ Mr(HNO3)=Ar(H)+Ar(N)+3Ar(O)=1+14+3•16=63
ծծմբականթթուն՝ Mr(H2SO4)=2Ar(H)+Ar(S)+4Ar(O)=1•2+32+16•4=98
ֆոսֆորականթթուն՝ Mr(H3PO4)=3Ar(H)+Ar(P)+4Ar(O)=1•3+31+64=9
2•Հաշվի՛ր ազոտ տարրի մեկ ատոմի իրական զանգվածը (m0):
Mo(N)=Ar(N)•1.66•10-27=14•1.66•10-27=2,324•10-26
Սիրելի՛ ընկերներ, այս շաբաթ աշխատելու ենք հետևյալ առաջադրանքների շուրջ․
Լրացուցիչ աշխատանք, պատասխանել հարցերին․
Ի՞նչ կառուցվածք ունեն տափակ որդերը:
Ի՞նչ կառուցվածք ունեն կլոր որդերը:
Կլոր որդերի մարմինը երկարացած է ու զուրկ հատվածավորությունից: Ի տարբերություն տափակ որդերի այն լայնակի կտրվածքում կլոր է:
Ո՞ր օրգանիզմներին են անվանում մակաբույծներ:
Ինչպե՞ս է ասկարիդը բազմանում մարդու օրգանիզմում
Այն վնաս է հասցնում մարդու առողջությանը բնակվելով նրա աղիներում:
Ես մանկուց կարդալ սիրել եմ և միշտ մտածել եմ, որ ավելի շատ կկարդամ, բայց ժամանակը ինձ ցույց տվեց, որ ես սխալ եմ: Քանի որ սկսեցի ավելի քիչ ժամանակ ունենալ ես սկսեցի կարդալ ավելի փոքր բաներ: Օրինակ` բանաստեղծություններ, առակներ, քառյակներ և այլն: Մեծանալով ես ավելի ու ավելի քիչ ժամանակ էի ունենում և կարդալու ընդացքում ինձ ավելի անհետաքրքիր էր թվում: Միքանի տարի է ինձ ավելի են հետաքրքրում օտար լեզուներով գրքեր հատկապես անգլերեն գրքեր, իմ սիրելի անգլերեն գրքերներն են Little woman և Donald Bisset-ի պատմությունների գիրքն է: Իմ կարցիքով պարտադիր չի գրքեր կարդալ, բայց պետք է կարդալ թեկուղ փոքր բաներ: Օրինակ` առակներ, քառյակներ և այլն
Կարդա՛ պատմվածքը դասարանում, իսկ շարունակությունը ավարտի՛ն հասցրու տանը: Կատարի՛ր ստորև դրված հարցերն ու առաջադրանքները:
Հարցեր և առաջադրանքներ
1.Պատմվածքի հեղինակը ու՞մ հետ էր որսի գնացել:
Հեղինակը որսկան Օսեփի հետ էր գնացել որսի։
2. Ո՞ր կենդանու որսն էր տարածված Եղնուտի կիրճում:
Եղնիկի որսն էր տարածված։
3. Տարիներ առաջ Օվակիմ բիձու գլխով ի՞նչ էր անցել:
― Մի տարի սարումն էի։ Եկան, խաբար բերին, թե բա թոռդ հիվանդացել ա, քեզ ուզում ա, արի։ Սարիցը վեր կացա, հիմի տուն եմ գալի։ Ճամփին ծռվեցի, ասի կարելի ա որսից, բանից պատահի։ Ման եկա, ման, մի տեղ տեսնեմ բրնուտումը մի բան խշխշացնում ա, թփերը ժաժ ա տալի։ Ախպեր, էս թե մոշահավ ա, մոշահավի բան չի, թե անասուն ա, ինչի՞ չի երևում։ Մի քար գցեցի թփուտը. մին էլ տեսնեմ՝ մի պախրի ճուտի ականջներ ցցվեցին, էլ ետ ցածացան, ու սկսեց թփերը ժաժ տալ, ճամփա բաց անել, որ փախչի։ Թվանքն երեսս կալա հենց թփերի էն ժաժ էկող տեղը։ Թվանքը որ տրաքեց, սա վեր թռավ, դուրս էնկավ ու ետ գետնովը դիպավ։ Տղերք, հիմի մի ձեն ա ածում, մի տնքում ա, ոնց որ մեռնող երեխա։ Ուստա որսկաններից լսել էի, ասի՝ էս ա, սրա մերը ինձ տեսել ա, էստեղից փախել, որտեղ որ է հիմի ետ կգա։ Մտա մի ծառի տակ, ճամփա պահեցի։ Շատ մնացի թե քիչ, մին էլ տեսնեմ՝ հրես եկավ, բայց ո՜նց եկավ, ես տեսա, դուք ոչ տեսնեք. մի խոսքով, մոր նման, թվանքի ձենը իր երեխի վրա լսած մոր նման։ Եկավ տեսավ իր ճուտը հրես անշունչ, արնակոլոլ մի ծառի տակ փռված։ Տղերք, դունչը մեկնել ա, ոնց ա տխուր մզզացնում, ոնց ա վերքը լիզում․․․ Թվանքը վեր կալա, էդտեղից քաշվեցի, եկա տուն։ Եկա տուն. եկա տեսա երեխեն դժար ա, հոգու հետ կռիվսն ա տալի, տնքում ա։ Տղերք, էն օրը չի, էն օրվա աստոծն ա. էնպես էն պախրի ճուտի նման ա տնքում, որ աչքս խուփ եմ անում, հենց իմանում եմ՝ դեռ էն թփի կողքին եմ կանգնած։
4. Ի՞նչ համեմատություն անկացրեց Օվակիմ բիձան եղնիկի մոր և երեխայի մոր միջև:
Տղերք, էն օրը չի, էն օրվա աստոծն ա. էնպես էն պախրի ճուտի նման ա տնքում, որ աչքս խուփ եմ անում, հենց իմանում եմ՝ դեռ էն թփի կողքին եմ կանգնած։ Վերջապես երեխեն մեռավ. հիմի մերն ընկել ա վրեն և բառաչում ա․․․ Ասում եմ, փառքդ շատ ըլի, աստոծ, ի՞նչ ա մեր ու էն սարի պախրի զանազանությունը՝ ոչինչ․․․ ամենի սիրտն էլ սիրտ ա, ամենի ցավն էլ՝ ցավ․․․
5. Քո կարծիքով, կենդանական աշխարհը ինչո՞վ է նման / նաև տարբեր/ մարդկային աշխարհին:
6. Բնության մեջ ի՞նչ գեղեցկություններ ես տեսնում, ո՞րն է քեզ համար ամենակարևորը:
7. Ի՞նչ պատմություն էր անցել որսկան Փիրումի գլխով:
Որսկան Փիրումն ինքը գլուխ որսկան էր, ու նրա գնդակը իր օրումը գետին չէր ընկած։ Մի անգամ մի պախրա ա վիրավորում։ Պախրեն փախչում ա, սա ընկնում ա ետևիցը։ Քշում ա տանում հասցնում Զորավոր կաղնըքու տակը։ Էստեղ, Զորավոր կաղնըքու տակին, պախրեն չոքում ա. պախրեն չոքում ա, որսկան Փիրումը թվանքն երեսն ա կալնում։ Հենց էս տժժան րոպեին Զորավոր կաղնըքուց մի դուռն ա բացվում, մի սիրուն հարսն ա դուրս գալի․ էս սիրուն հարսը դուրս ա գալի՝ որսկանի դեմը ծղրտում.
— Ի՞նչ ես հալածում իմ անմեղին, անիրավ մարդ, ի՞նչ ա արել քեզ։ Ագա՜հ, ոչ կշտանաս դու, որ չես կշտանում լիքն աշխարհքում։ Թվանքդ արնով լցվի, գնդակդ խմոր դառնա, չորանա էդ թվանքը բռնող կուռը․․․
Միայն որսկան Փիրումը խելոք մարդ էր, գլխի ա ընկնում, որ էս որսի տերն ա, ձեռաց թվանքը գցում ա մի ծառի ճյուղքի, անիծելուն պես ծառի ճյուղքը տեղնուտեղը չորանում ա։
8.Ինչո՞ւ է որսկանությունն անիծված՝ ըստ մեր պատմվածքի հերոսների:
— Անիծած ա, բաս, մին որսկանությունը, մին էլ ձկնորսությունը, երկուսն էլ անիծած են։ Հնուց դրած նզովք ա, որ որսկանի ու ձկնորսի փորը կշտանա ոչ։ Որսկանի վրա Քյարամն էլ նզովք դրեց։
9.Կնկատեի՞ր եղջերուի գեղեցկությունը, թե՞ նրան կդիտեիր որպես որս:
Ես կնկատեի եղջերուի գեղեցկությունը։
10. Նկարագրիր պատմվածքի եղջերուին քո բառերով, բայց հեղինակի նկարագրությամբ ներշնչված:
Նա դուրս եկավ մի խաղաղ հպարտությամբ, վեհ ու չքնաղ, ինչպես բնության էն ամեն գեղեցկությունների տերն ու թագավորը։ Նա ուներ երկար վիզ, թուխ դունչ, ու դա աշխարհի ամենագեղեցիկ հայացքն էր։
11. Հեղինակն ինչո՞ւ ամաչեց խոսել իր զգացածի մասին, երբ տեսավ վիրավոր եղջերուին:
Երբ հեղինակը տեսավ եղնիկին նա խղճաց նրան, և ամաչեց, որ եկել է նրան որսալու։
12. Նկարագրի՛ր հեղինակին և որսկան Օսեփին:
Որսկան Օսեփը փորձառու որսկան էր, հաղթանդամ, և արդեն նրա համար սովորական էր որսի գնալը։ Հեղինակը տարիքով մեծ չէր, ուներ սիրտ ու խիղճ, գեղեցիկը նկատելու ու գնահատելու կարողություն։ Հեղինակի զգացումները ինձ շատ են բնորոշ, սակայն ես չեմ մեղադրում որսկան Օսեփին իր արարքի համար։
13. Ինչու՞ պատմվածքի հեղինակի համար կյանքը տգեղ թվաց, ի՞նչ հասկացար ստեղծագործության վերջին տողերից:
Նա տեսել էր եղնիկի գեղեցկությունը, զգացել աննկարագրելին։ Եվ երբ նա տեսավ որ այդ գեղեցկությունը կորչում է իր հարազատի ձեռքով, կյանքն ու բնությունը տգեղ թվացին, քանի որ բացակայում էր մի մեծ ու նշանակալի գեղեցկություն։
14.Ի՞նչ սովորեցրեց քեզ Թումանյանի «Եղջերուն» պատմվածքը:
Որ կենդանիներն մեզ նման են:
15. Բառարանի օգնությամբ բացատրիր քեզ անծանոթ բառերն ու արտահայտությունները՝ հարստացնելով բառապաշարդ:
Պնդոց-Բնական ամրություն, ժայռի մեջ բացված խորություն, որտեղ մտնելն ու դուրս գալը շատ դժվար է;
Թվանք-ճրացան
Բուղա-Ցուլ։
Պախրա-Եղնիկ, եղջերու:
I don’t eat breakfast because I don’t have time. In school during long break I eat a little baked something like a donut or something. I love to eat dinner it’s my favorite meal I usually eat buckweet or pasta with yogurt. For a snack I eat an apple or a chocolate. I want to eat more healthy so I can be healthy.
Աննա Ոսկանյան 